ปัญหาที่คุกคามสิทธิการสื่อสารและการรับรู้ข้อมูลข่าวสารของประชาชน อย่างหนึ่งคือความเป็นอิสระในการรายงานข่าว ซึ่งสื่อมวลชนในประเทศไทยทุกแขนงมีข้อจำกัด ทั้งนี้เนื่องมาจากทุกองค์กรต้องอยู่ภายใต้อิทธิพลของนายทุน และนักการเมือง รวมทั้งอำนาจรัฐ
กรณีการเกิดขึ้นขององค์การ TPBS ซึ่งเป็นมรดกชิ้นสำคัญของรัฐบาลพลเอกสุรยุทธ จุลานนท์ ก็เป็นความพยายามที่จะให้ประชาชนได้มีโอกาสรับรู้ข้อมูลข่าวสารจากสื่อสาธารณะที่ปราศจากอิทธิพลของทุน ราชการ และการเมือง อันเป็นเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ พรบ.องค์การ TPBS จึงออกแบบห้ามมีโฆษณา และมีภูมิคุ้มกันในระบบทุนดำเนินการ รวมทั้งการต้องมีหลักจริยธรรมกำกับการทำงานของพนักงานทุกระดับอย่างเข้มงวด
สำหรับวิทยุชุมชนนั้น แท้ที่จริงก็เป็นสื่อสาธารณะในระดับจุลภาคนั้นเอง พรบ.จัดสรรคลื่นความถี่ฯ จึงกำหนดให้มีกองทุนฯ เพื่อสนับสนุนการดำเนินงานเอาไว้เช่นกัน แต่ยังมิได้กำหนดกติกา จรรยาบรรณเอาไว้เป็นเรื่องเป็นราวแบบ TPBS ซึ่งผมคิดว่าในที่สุดแล้วเขาต้องมีแน่ ไม่เช่นนั้นจะไม่มีหลักเกณฑ์ว่าใครใช่ใครมิใช่ และใครควรได้รับการสนับสนุนจากเงินกองทุนฯเพื่อสาธารณะดังกล่าว
ในจังหวะเช่นนี้ ผมคิดว่าเครือข่ายวิทยุชุมชนดั้งเดิมที่ก่อตั้งขึ้นมาด้วยอุดมการณ์ และอุดมคติทั้งหลายควรช่วยกันจัดทำหลักจรรยาบรรณของกลุ่มขึ้นมาก่อนเพื่อเป็นการช่วงชิงนิยามตนเองให้ชัดเจน
ในที่นี้ผมจะขอยกร่างเป็นตุ๊กตาขึ้นมาให้ถกเถียง แก้ไขปรับปรุง และเติมเต็มกันต่อไปนะครับ
10 หลักการวิทยุชุมชน: ของชุมชน โดยชุมชน เพื่อชุมชน
1. เป็นสมบัติสาธารณะที่ชุมชนจัดตั้งขึ้นและเป็นเจ้าของร่วมกัน
2. ไม่มีโฆษณา ไม่มุ่งหวังผลกำไร และไม่มีผลประโยชน์ส่วนตน ทั้งทางตรงและแอบแฝง
3. เป็นอิสระ ปราศจากการครอบงำแทรกแซงจากอำนาจรัฐ นายทุน และนักการเมือง
4. เป็นช่องทางสื่อสารที่ชุมชนสามารถเป็นทั้งผู้รับ และผู้ส่งสาร
5. ใช้ระบบอาสาสมัครในการดำเนินการ
6. มุ่งประโยชน์สู่กลุ่มเป้าหมาย ผู้ฟัง-ผู้ชม ที่เป็นคนในชุมชนท้องถิ่น
7. มีขนาดพื้นที่กระจายเสียงรัศมีไม่เกิน 10-15 กิโลเมตร ซึ่งชุมชนสามารถเข้าถึงได้สะดวก
8. เป็นเครื่องมือการทำงานขององค์กรสาธารณะประโยชน์ และองค์กรชุมชนเพื่อการดูแลผู้ด้อยโอกาสในพื้นที่
9. เป็นศูนย์กลางข้อมูลข่าวสารเพื่อการเรียนรู้ สร้างความเข้มแข็งของชุมชนท้องถิ่นและสังคม
10. ผลิตรายการโดยชุมชน ด้วยสาระของชุมชนเองเป็นส่วนใหญ่
นพ.พลเดช ปิ่นประทีป
16 กุมภาพันธ์ 2552
*************************************************************
Be the first to comment on "วิทยุชุมชน (2): สื่อสาธารณะระดับจุลภาค"