กิจกรรม เวทีพลเมืองไท “บ้านเมืองเรื่องของเรา” ตอนวิกฤตแม่น้ำปราจีน

กองบรรณาธิการ:ทีมสื่อสารสาธารณะ

โครงการผลิตรายการทางโทรทัศน์ “บ้านเมือง…เรื่องของเรา” เป็นความร่วมมือระหว่าง โครงการวิจัยและพัฒนาชีวิตสาธารณะ-ท้องถิ่นน่าอยู่ กับ บริษัท เนชั่นบรอดแคสติ้ง คอร์เปอเรชั่น (Nation Channel) เป็นการจัดเวทีสนทนาเพื่อการมีส่วนร่วมแก้ปัญหาสาธารณะและพัฒนาท้องถิ่นให้น่าอยู่  ออกอากาศทางไททีวี 1 (TTV 1) วันจันทร์ที่ 10, 17, 24, 31 มกราคม 2548  ระหว่างเวลา 22.10–23.30 น. (Rerun วันอังคารเวลา 14.10–15.30 น.) และถ่ายทอดสดวันเสาร์ที่ 5 กุมภาพันธ์ 2548 โดยในเทปแรกจะบันทึกรายการในวันเสาร์ที่ 8 มกราคม 2548 ในประเด็น วิกฤตแม่น้ำปราจีน เพื่อหาทางจัดการปัญหาแม่น้ำปราจีนทั้งด้านคุณภาพน้ำ ปริมาณ และผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม

วัตถุประสงค์

1.      เพื่อเปิดเวทีให้ผู้เกี่ยวข้องรับทราบข้อมูล วิเคราะห์ปัญหา และหาข้อเสนอ แนวทางการพัฒนาและแก้ปัญหาร่วมกันของทุกภาคีที่เกี่ยวข้อง

2.      นำเนื้อหา และประเด็นในพื้นที่มาเสนอในเวทีไตร่ตรองอย่างมีส่วนร่วม เพื่อให้ได้กรอบความคิด ที่เห็นองค์ประกอบ และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับปัญหา พร้อมทางออกที่เป็นทางเลือก (Choices)

3.      กระตุ้นความมีส่วนร่วมของผู้ชม ให้ตระหนักถึงประเด็นปัญหาสาธารณะที่เกิดขึ้นในสังคม

           โดยในวันเสาร์ที่  8  มกราคม  ที่ผ่านมา  เวลา 17.00 – 20.00 น. ณ ลานแพร่งภูธร (หลังสถานีกาชาด)  ถ.แพร่งภูธร แขวงศาลเจ้าพ่อเสือ เขตพระนคร กรุงเทพฯ    มีการบันทึกเทปรายการ ในประเด็น “วิกฤตแม่น้ำปราจีน” เพื่อหาทางจัดการปัญหาแม่น้ำปราจีนทั้งด้านคุณภาพน้ำ ปริมาณ และผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม

ลักษณะของรายการเป็นเวทีเสวนา  มีผู้ดำเนินรายการคือ นายก่อเขต  จันทเลิศลักษณ์ จากเนชั่น แชนแนล และ  นายแมน  ปุโรทกานนท์ ที่ปรึกษาโครงการวิจัยและพัฒนาชีวิตสาธารณะ-ท้องถิ่นน่าอยู่   อ.ขวัญสรวง  อติโพธิ จากสถาบันการเรียนรู้และพัฒนาประชาสังคม และผู้เข้าร่วมเวทีกว่า 70 คน ได้แก่ 

1. กลุ่มประชาชนในพื้นที่ต้นน้ำ/ กลางน้ำ และปลายน้ำ            

          2. หน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง (อบจ./ อบต./ ทรัพยากรน้ำ ภาค 6/ ชลประทาน ฯลฯ)

          3. ตัวแทนภาคอุตสาหกรรม

          4. นักวิชาการ

5. องค์กรพัฒนาเอกชน

7. ภาคีพันธมิตร 35 จังหวัด

8. คณะอนุกรรมการบริหารจัดการลุ่มน้ำบางปะกง ปราจีนบุรี

9. กลุ่มอนุรักษ์แม่น้ำปราจีนบุรี

10. เครือข่ายประชาชนคนปราจีนบุรี

11. ชมรมธุรกิจท่องเที่ยวปราจีนบุรี

12. ชมรมรักษ์แม่น้ำปราจีนบุรี

13. กลุ่มประมงพื้นบ้านท่างาม

14. ทีมสนับสนุนกลาง/ ทีมติดตามประสานภูมิภาค/ ทีมติดตามประเมินผลภายใน

         ในช่วงท้าย อ.ขวัญสรวง  อติโพธิ  กล่าวสรุปประเด็นการพูดคุยแลกเปลี่ยนในวันนี้ว่า

“ในปราจีนต้องทนกับน้ำหลายชนิด –น้ำเน่าเสีย   -น้ำท่วม  -น้ำแล้ง    –น้ำเค็ม     ชาวนาที่ทำนาปรังมีปัญหามาก มีการแย่งน้ำทำนาเป็นแสนไร่ เพราะราคาดี ราคายั่วเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เมื่อมีคนทำตามมาก นาปีที่อยู่ท่ามกลางนาปรังก็ทำไม่ได้ จึงต้องจำใจทำนาปรัง

กระชังปลาแต่เดิมก็เป็นชาวนาแต่ทำอาชีพเสริมคือการเลี้ยงกุ้ง  ปี2527 ปรากฏว่าเจ๊ง จึงเปลี่ยนมาเป็นปลากระชัง น้ำเสียอีก ตายอีก ชะรอยว่าคงเป็นการทำอยู่ในน้ำชัดๆ ก็เลยถูกมองว่าเป็นตัวการทำน้ำเสีย     

ตัวงานที่ปราจีนบอกว่า  โรงงานที่ใช้น้ำมีอยู่ไม่มาก อยู่ห่างน้ำไปก็มากหากปล่อยก็จะชัด   มีนักวิชาการกล่าวว่าเพราะเรื่องน้ำทิ้งกับโรงงานบำบัดหรือไม่ หรือว่าสารพิษที่กลบฝังออกมาจากน้ำใต้ดิน  สุดท้ายฝ่ายโรงงานบอกว่าเอาวิชาการความรู้มาคุยกันดีกว่า   

รีสอร์ทมีอยู่ที่ต้นน้ำ 5 หลัง ไม่เดือดร้อนมากแต่กำลังบ่นว่ามีเล้าหมูมาอยู่ต้นน้ำด้วย  คนอยู่เมืองบอกว่ารีสอร์ทบุกรุกและเมื่อไรผังเมืองจะทำได้เสียที

การแลกเปลี่ยนกับผู้เข้าร่วมในจังหวัดต่างๆ

   –  ทางสมุทรปราการบอกว่า ของเขาเรื้อรังเรื่องโรงบำบัดน้ำเสีย กำลังมีปัญหาเรื่องเลี้ยงกุ้ง 

   –  กาญจนบุรีบอกว่า น้ำเขาต้นทุนเยอะ ป่าเขาแบ่งหารเปอร์เซ็นต์ เอามาเก็บไว้หลังเขื่อนแต่ส่งไปที่อื่น ตอนนี้กำลังตั้งเครือข่ายผู้ขาดแคลนน้ำ  เมืองกาญฯมีน้ำเยอะแต่ตกไปที่อื่น

อาจารย์พีรพันธ์  นักวิชาการบอกว่าว่า ท่ามกลางความไม่รู้และดิ้นรน มีความรู้และเทคนิครออยู่เยอะ เรื่องปลากระชังต่างๆ  น้ำนิ่ง แก้ได้  จำนวนหรือความหนาแน่นเอาวิชาการมาคำนวณได้

 ติดตามรายงานกิจกรรมครั้งต่อไปในสัปดาห์หน้า กับเวทีพลเมืองไท ตอน “เมื่อแม่สอดจะเป็นเขตเศรษฐกิจชายแดน”