ขอปันงบอุ้มไอทีวี ต่อความหวังริบหรี่สัตว์ทะเลไทย

หรือดังที่ ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ จากภาควิทยาศาสตร์ทางทะเล คณะประมงมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ให้ภาพสถานการณ์เกี่ยวกับเรื่องนี้อย่างตรงไปตรงมาว่า…. “อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวทำเงินเข้าประเทศได้ปีละพันล้านหมื่นล้าน ในขณะที่ท้องทะเลทำรายได้ในเรื่องของการท่องเที่ยวปีละมากมายมหาศาล แต่งบประมาณที่ภาครัฐให้มาเพื่อศึกษาวิจัยเชิงวิชาการ เพื่อพัฒนาแหล่งเพาะพันธุ์ เพื่อหาข้อมูล และเพื่อทำคุณประโยชน์ต่างๆ ให้แก่ทรัพยากรใต้ทะเลเหล่านี้กลับมีปีละไม่กี่ล้านบาท หากรัฐบาลเอางบที่ไปอุ้มไอทีวี กลับมาอุ้มสัตว์น้ำไทยบ้าง วงการศึกษาและการวิจัยสัตว์น้ำบ้านเราจะไปไกลอีกเยอะเชียวครับ”

**“แพลงตอนก์” กับปลายทางที่มืดมน
เรื่องที่น่าเศร้าเรื่องแรกที่หลายคนคาดไม่ถึง แต่รุนแรงมากก็คือ “แพลงก์ตอน”

ศ.ลัดดา วงศ์รัตน์ ภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางทะเล คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านแพลงก์ตอน ให้ข้อมูลว่า แพลงก์ตอนเป็นสิ่งมีชีวิตหลายขนาด มีตั้งแต่ขนาดเล็กตั้งแต่มองด้วยตาเปล่าไม่เห็นไปจนขนาดใหญ่อย่างแมงกะพรุน เป็นต้น ซึ่งแพลงก์ตอนสามารถแบ่งออกเป็นสองประเภทใหญ่ๆ คือแพลงก์ตอนพืช และแพลงก์ตอนสัตว์

ทั้งนี้ แพลงก์ตอนอาศัยอยู่ในท้องทะเล โดยเคลื่อนไหวและเดินทางด้วยการอาศัยกระแสน้ำพัดพาไป แต่ไม่สามารถควบคุมทิศทางด้วยตนเองได้

สำหรับอุปสรรคของการศึกษาแพลงก์ตอนที่ผ่านมาเป็นปัญหาในเรื่องของการเก็บตัวอย่าง เพราะในตอนแรกมีการเก็บตัวอย่างไว้เป็นจำนวนมาก แต่ภายหลังการศึกษาแพลงก์ตอนอาจถูกมองข้าม เมื่อกรมประมงย้ายตึกจึงมีการเทตัวอย่างทิ้งไปอย่างน่าเสียดาย

“จำได้ว่าเมื่อ พ.ศ.2513 แพลงก์ตอนที่นำมาสอนส่วนใหญ่เป็นของที่เขาทิ้งแล้ว เราก็ไปขอมา เอามาสอนนักศึกษา ซึ่งจนวันนี้ผ่านมาหลายสิบปีแล้วตัวอย่างของเราก็ยังน้อยอยู่ จึงขอฝากไปถึงทุกท่านที่มีตัวอ่อนสัตว์น้ำเหล่านี้ หากมีแล้วไม่ใช้ กรุณาติดต่อมายังภาควิชา เพราะตัวอ่อนที่ท่านไม่ใช้เหล่านั้น จะเป็นประโยชน์แก่นักศึกษาของเรา”

ศ.ลัดดายังกล่าวถึงอนาคตที่ค่อนข้างจะมืดมนของการศึกษาแพลงก์ตอนว่า แพลงก์ตอนถือเป็นห่วงโซ่สำคัญของสัตว์ทะเลแทบทุกชนิด เพราะเป็นอาหารของสัตว์ทะเลเหล่านั้น และมีผลต่อคุณภาพน้ำด้วย จึงสามารถพูดได้ว่าหากขาดซึ่งแพลงก์ตอนเหล่านี้ ท้องทะเลไทยก็จะเข้าขั้นวิกฤติ และอาจถึงขั้นไม่มีสัตว์น้ำเลย แต่แม้แพลงก์ตอนจะมีคุณประโยชน์ต่อสัตว์น้ำมากมายขนาดนี้แล้ว จนกระทั่งทุกวันนี้ การส่งเสริมการศึกษาแพลงก์ตอนก็ยังคงน้อยถึงน้อยมาก และมากจนสามารถเรียกได้ว่าเกิดภาวะวิกฤติของนักอนุกรมวิธานแพลงตอน รวมทั้งภาวะขาดการสนับสนุนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

**“หอย-กุ้ง” ชีวิตสุดรันทด
ปริญญา ลิมป์วิริยะกุล ภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางทะเล คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เดี่ยวมือหนึ่งด้านกุ้งและนักดำน้ำที่มีชั่วโมงดำดูกุ้งมากที่สุดคนหนึ่ง เกริ่นนำเรื่องของการดำดูกุ้งว่า จำเป็นจะต้องดำกันตอนกลางคืน เนื่องจากเป็นเวลาที่กุ้งออกมากที่สุด ซึ่งนับเป็นความท้าทายของเหล่านักดำน้ำทุกคน เพราะการดำกลางคืนนั้นจะมีลักษณะการดำต่างจากการดำทั่วๆ ไปในยามกลางวัน และจะดำกันตั้งแต่ประมาณ2-3ทุ่ม ไปจนกระทั่งตี 3-4 ของวันใหม่

ปัจจุบันนี้กุ้งหลายสายพันธุ์ หลายชนิด ใต้โลกสีครามของท้องทะเลไทยกำลังถูกคุกคาม หลายพันธุ์ที่เป็นพันธุ์หายากที่ถูกบันทึกไว้ แต่ขนาดผู้เชี่ยวชาญด้านการดำดูกุ้งอย่างเขาที่มีโอกาสดำลงไปดูบ่อยๆ บางครั้งบางตัวแทบไม่เคยพบ

แต่ที่น่าเศร้าไปกว่านั้นคือ คำพูดทิ้งท้ายของผู้เชี่ยวชาญด้านกุ้งคนนี้ที่บอกว่า “ดำดูอะไรแล้วไม่เจอ ไปดูที่จตุจักรครับ ยืนยันว่ามีทุกอย่างจริงๆ ผมเองดำไม่เจอตัวไหนแล้วอยากเห็นตัวเป็นๆ ก็ต้องไปหาดูแถวจตุจักร เพราะมันโดนจับไปอยู่ที่โน่นหมดแล้ว”