ร้อยใจให้ร่วมรักษ์เมืองเลย

“ปีหนึ่งที่ผ่านมา พบว่า มันเป็นบริบทของสังคมไทยว่า ถ้าตราบใดก็ตาม นโยบายการพัฒนาประเทศ โดยวิธีการตัดรองเท้าเบอร์เดียวแจกคนทั่วประเทศ ต้องเป็นแน่ หนึ่งทำให้เขารอรับการสนับสนุน การช่วยเหลือจากคนนั้นคนนี้ ทำให้ศักยภาพความเชื่อมั่นของเขาหายไป สองคือใช้ทรัพยากรภายในไม่คุ้มค่า ทุนทางสังคมมีอยู่ แต่ตอนนี้ถูกลืม ไม่ได้ถูกเอามาใช้ อย่างกรณีเช่นน้ำเลย ซึ่งมันเสื่อม เสียหาย รัฐบาลต้องการพื้นที่ป่า

“เชื่อไหมว่าปี 2545 เกือบทะเลาะกัน คือคนที่ลุ่มไปโทษคนบนเขาว่าตัดไม้ทำลายป่า จริงๆเขาไม่ได้ตัดหรอก มันมีนายทุนไปตัดเมื่อ 30 ปีก่อน นายทุนก็ตายไปแล้ว เขาทำอะไรไม่ได้ ตอนนี้เขาไม่รู้ทำอะไร เขาก็เลยต้องปลูกข้าวโพด ปีที่แล้วราคาดีด้วย ปีนี้ก็ปลูกหนักกว่าเก่าอีก เราก็เลยบอกว่า อย่าทะเลาะกันเลย มาเรียนรู้ว่าต้องทำยังไง”

ที่อำเภอภูหลวง แหล่งป่าต้นน้ำเลย วิทยุชุมชนคนภูหลวง เป็นเครื่องมือสำคั­ในการสร้างจิตสำนึกและความเข้าใจให้กับคนภูหลวง ที่มีอาชีพหลักในการปลูกพืชเชิงเดี่ยว ซึ่งเป็นต้นเหตุในการทำลายป่า การใช้สารเคมี อันมีผลกระทบต่อคุณภาพแม่น้ำเลย

“ตอนแรก ตอนที่ไปบอกประชาคม บอกชาวบ้าน เขาไม่เห็นด้วย เขาว่าเอามาทำไมสถานีวิทยุก็มีเยอะแยะ เขามองไม่เห็นประโยชน์ แต่ตอนนี้ พอเราตั้งขึ้นมา เขาเห็นประโยชน์ที่จะเกิดกับชุมชน กับตัวเขา เป็นต้นว่า การส่งเสริมอาชีพ ให้ความรู้ด้านสุขภาพ ความรู้เกี่ยวกับประเพณีวัฒนธรรม ด้านสภาพแวดล้อม”

“เขามีความสุขกับการที่ทำ เหมือนกับมองเห็นแสงสว่าง นอกจากทำไร่แล้วได้ผลผลิตครั้งเดียวต่อปี ถ้าในพื้นที่ที่เราทำงาน ก็จะปลูกพืชท้องถิ่น ปลูกตาวที่เป็นพืชท้องถิ่น ในพื้นที่ ในแปลงของเกษตรกร จะขายได้ตลอด มีผลผลิตให้ได้ขายตลอด”

“วันนั้นไปทำไร่ครับ มีเจ้าหน้าที่ป่าไม้อยู่ๆก็มาจับครับ รู้สึกเสียใจครับ ถ้ารู้ว่าเขาจะมาจับผมคงไม่อยู่ให้จับ เพราะเราไม่ผิด เคยทำมาทุกปี”

“การรวมตัวของชาวบ้าน เราก็จะใช้เครื่องมือของเรา คือปฏิบัติการเรียนรู้วิทยุชุมชนที่ประชาสัมพันธ์ เมื่อชาวบ้านเขารู้ ก็อยากจะทำต่อ แล้วก็มีปั­หาอะไรก็มาคุยกัน การที่เราใช้สื่อวิทยุชุมชนประชาสัมพันธ์ไป ชาวบ้านเขาจะได้รู้ว่า การทำแนวเขตแก้ปั­หาที่ทำกินระหว่างรัฐกับเอกชน ทำยังไง เราจะได้อยู่ด้วยกันได้อย่างสันติสุข เราก็ใช้สื่อวิทยุชุมชนของเราเข้าประชาสัมพันธ์ ให้ชาวบ้านที่อยู่หัวไร่ปลายนาอยู่หลังเขา ได้รู้ ได้เห็นภาพจริง ว่าเขาอยู่กันอย่างไร ”

“ชาวบ้านก็มีความมั่นใจขึ้นนะครับ เพราะว่ามีผู้นำระดับหมู่บ้าน ระดับกำนัน แล้วก็ นายกอบต. มีนายอำเภอ มีปลัดอำเภอ มาให้ความมั่นใจ แล้วก็มีเจ้าหน้าที่ป่าไม้ มาร่วมกัน ชาวบ้านก็มั่นใจขึ้น”

พิธีเบิกอุปคุต