“สึนามิ” ของขวัญปีใหม่ที่มาพร้อมกับความสูญเสีย

ภาพจาก  www.prachathai.com

ปัจจุบันนี้ทฤษฏีการเลื่อนลอยของทวีป เปลือกโลกลอยอยู่บนชั้นหินหนืด และเปลือกโลกของเราจะมีรอยแตกรอยร้าวแยกออกจากกันเป็นบล็อกๆ เป็นแผ่นๆ เป็นทวีป ระหว่างรอยแยกจะมีแมกม่าดันขึ้นมา แมกม่าที่ดันขึ้นมาจะทำให้เปลือกโลกเคลื่อนที่ ขณะที่เคลื่อนที่นั้น อีกขอบหนึ่งที่อยู่ตรงข้ามจากขอบด้านที่ดันจะไปชนกัน ในทะเลอันดามันมีขอบด้านชนอยู่ใต้มหาสมุทร สาเหตุที่สำคัญในการทำให้เกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหว – คลื่นยักษ์ซูนามิ ถล่มในครั้งนี้จึงมาจากมีแนวมุดตัวหรือแนวชนกันของเปลือกโลกอยู่ใต้ท้องมหาสมุทรหรือท้องทะเลอันดามัน ใต้มหาสมุทรอินเดีย ขณะเดียวกันแนวแยกของเปลือกโลกยังอยู่ในมหาสมุทรอินเดียด้วย แนวแยกนี้จะดันให้แผ่นเปลือกโลกอินโดออสเตรเลียนชนกับแผ่นเปลือกโลกยูเรเชียน ส่งผลกระทบถึงจังหวัดที่อยู่ทางทิศตะวันตก อย่าง แม่ฮ่องสอน ตาก กาญจนบุรี ราชบุรี เพชรบุรี ระนอง พังงา ภูเก็ต กระบี่ ตรัง พังงา สตูล ซึ่งจะรุนเรงในแถบจังหวัดที่อยู่ริมฝั่งอันดามัน

แนวชนอยู่ที่หมู่เกาะนิโคบา อ้อมไปทางใต้ของเกาะสุมาตรา และยังอ้อมไปในหมู่เกาะประเทศอินโดนีเซีย แล้วอ้อมไปยังหมู่เกาะฟิลิปปินส์จะเห็นว่าแนวดังกล่าวเป็นแนวที่มีภูเขาไฟอยู่ใกล้กับแนวมุดตลอดทั้งแนว ถ้าดูตามแนวบนของแผนที่จะเชื่อมโยงไปถึงประเทศพม่าไปสู่เทือกเขาอาระกันโยมา แนวนี้ต่อไปถึงเทือกเขาหิมาลัยเข้าไปทางอาฟกานิสถาน อิหร่าน จะเห็นว่าแนวมุดตัวเป็นแนวภูเขาไฟของโลก แนวมุดตัวที่ปรากฏบนทวีป เราจะเห็นเป็นภูเขา แต่ถ้าเป็นพื้นที่ต่ำในมหาสมุทรจะไม่เห็น ส่วนใหญ่ที่เห็นก็จะเกิดภูเขาไฟส่วนคลื่นยักษ์ไม่ค่อยเห็น ทั้งนี้เชื่อว่าในอดีตเคยเกิดคลื่นลักษณะนี้มาบ้าง แต่ไม่มีการจดบันทึก

สำหรับผลที่เกิดขึ้นจากการมุดตัวของเปลือกโลก หรือการดันของเปลือกโลก ทำให้เกิดการโก่งโค้งงอของเปลือกโลกซึ่งเป็นแนวขนานใกล้ๆ กับรอยชน เหมือนกับรถชนกัน รอยย่นจะอยู่ถักมา เมื่อเปลือกโลกชนกันมันจะปริแตก เมื่อแตกก็มีแมกม่าดันขึ้นมาตามรอยแตก จากที่แมกม่าดันขึ้นมาก็ทำให้เกิดแนวภูเขาไฟ ในอดีตเมืองไทยมีภูเขาไฟ มีซากหินที่เป็นหินภูเขาไฟหลงเหลือให้เราเห็นในบริเวณภาคตะวันออก หรือขอบที่ราบสูงโคราช ส่วนใต้ทะเลอันดามันการมุดตัวทำให้เกิดรอยแตก รอยแตกทำให้แมกม่าดันขึ้นมาทำให้เกิดคลื่นใต้สมุทรซึ่งชั้นใต้สมุทรมีความหนาประมาณ 5 กิโลเมตร อีกกรณีเป็นการทรุดก็ทำให้เกิดคลื่น มีผลกระทบทำให้เกิดน้ำในมหาสมุทร ที่เกิดขึ้นครั้งนี้คลื่นจะแผ่ออกโดยรอบ จะมีผลต่อประเทศที่อยู่ในทิศตะวันตกเฉียงเหนือ คือ อินเดีย ศรีลังกา ทางตะวันตก เกาะมัลดีฟ อาฟริกา มาทางตะวันออกคือ ไทย มาเลเซีย ขึ้นไปทางตะวันออกเฉียงเหนือคือพม่า ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ อินโดนีเซียหมู่เกาะสุมาตรา

คลื่นในการสั่นสะเทือนจะส่งผ่านตัวกลางต่างๆ เมื่อส่งผ่านน้ำในทะเลก็ส่งผลให้เกิดเป็นคลื่น ความเสียหายมาจากคลื่นเข้ามากระแทกฝั่ง คลื่นสั่นสะเทือนยังส่งผ่านหินซึ่งเป็นเปลือกโลก เข้าสู่ประเทศพม่าเป็นการส่งความสะเทือนกันต่อๆ ไป ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ที่ต่อเนื่องและเป็นการสั่นไหวอย่างรุนแรง 8.9 ริกเตอร์และหากเข้าใกล้ 10 ริกเตอร์ จะเสียหายมากกว่านี้

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นยากมากที่จะรู้ล่วงหน้า แม้แต่ประเทศที่มีประสบการณ์สูงอย่างญี่ปุ่น ฟิลิปปินส์ ยังทำนายโดยระบุว่าจะเกิดเหตุการณ์ลักษณะนี้ในช่วงเวลาไหน ทำได้ลำบาก ประเทศจีนเคยทำเต่า ขยับขาแกว่ง ญี่ปุ่นก็พยายามศึกษา เนื่องจากประเทศญี่ปุ่นทั้งเกาะตั้งอยู่เนื่องจากการดันตัวของแมกม่าบริเวณขอบชนกัน เพราะเปลือกโลกแปซิฟิก เปลือกโลกฟิลิปินส์ที่ชนกับขอบยูเรเชียนของจีน ป็นแนวมุดตัวเหมือนกัน ดังนั้น ญี่ปุ่น อินโดนีเซีย อยู่ที่แนวขอบของการชนตัวกันของทวีป

หากผู้คนที่อาศัยอยู่ในแถบริมฝั่งทะเลอันดามัน สังเกตถ้าพบว่าน้ำเริ่มเอ่อล้นขึ้นมา ต้องรู้ว่าคลื่นกำลังดันขึ้นมา หากเป็นคนที่ละเอียดสามารถจะเตือนให้คนอื่นๆ รู้ล่วงหน้าได้ แต่ต้องเป็นคนที่มีประสบการณ์และมีความชัดเจน ช่างสังเกต บางคนเมื่อเห็นน้ำเอ่อล้นขึ้นมาคิดว่าน้ำกำลังขึ้น-ลงตามปกติ ยิ่งคนที่อยู่ริมทะเลอาจจะไม่สังเกตเพราะคิดว่าเป็นเรื่องธรรมดา แต่ถ้าเห็นน้ำขึ้นมากเกินกว่าระดับน้ำขึ้นในระดับปกติก็ควรจะเตรียมตัวและหนีออกมาได้แล้วไม่ใช่รอคนให้เกิดเหตุร้าย

ขณะที่คลื่นผ่านมาในทะเลที่กว้างขวางและเรียบ เรือที่แล่นอยู่ในทะเลต้องรู้สึกว่าทำไมคลื่นถึงใหญ่และทำให้เรือกระเพื้อม คลื่นนี้จะสูงเมื่อไต่ขึ้นไหล่ทวีปหรือไต่ขึ้นฝั่งมันจะทำให้คลื่นสูงขึ้น ฝั่งตรงไหนที่ชันมากๆ คลื่นยักษ์จะเข้ามากระแทก ถ้าไหล่ทวีปที่ลาดมากๆ คลื่นยักษ์จะค่อยๆ ไต่ขึ้นมา แรงอัดไม่แรงเพราะคลื่นจะค่อยๆ ไต่ขึ้นมา เมื่อเข้าชนฝั่งความเสียหายจะเกิดขึ้นกับคนริมฝั่ง ซัดและพาลงไปในทะเล เมื่อคลื่นพาลงไปในทะเลจะทำให้เสียการทรงตัว

ส่วนการเกิดอาฟเตอร์ช๊อคซ้ำจะเกิดการกระแทกและการตีกลับมาอีกครั้ง แต่ไม่รุนแรงเท่ากับครั้งแรกที่เกิดขึ้นในวันที่ 26 ธ.ค.47 ส่วนการจะดาดการณ์ว่าจะเกิดคลื่นยักษ์ครั้งใหญ่ในช่วงไหนเวลาใดนั้น ยากที่จะคำนวณได้ ซึ่งขึ้นอยู่กับก๊าซที่อยู่ใต้เปลือกโลกจะดันตัวขึ้นมา ณ ตอนไหนเวลาใด

ในเวลานี้ร่องรอยต่างๆ ที่เป็นสาเหตุของการเกิดแผ่นดินไหว แนว หรือรอยเลื่อนต่างๆ ในทางทฤษฎี มีการศึกษากันมาก การเคลื่อนไหวของเปลือกโลกจะเกิดกับประเทศที่มีแนวเหล่านี้อยู่ ในส่วนของประเทศไทยอยู่ห่างจากแนวกลางทะเลอันดามันมาสู่ภาคใต้ ประมาณ 300 – 400 กิโลเมตร ทุกปีก็จะเกิดเหตุการณ์ลักษณะนี้ขึ้น แต่เนื่องจากไทยอยู่ห่างจึงไม่เกิดผลกระทบหรือได้รับผลกระทบน้อย เราจึงไม่ได้รับบทเรียน ในประเทศพม่าเคยได้รับความเสียหายกว่าประเทศ ในอดีตเมือพุกามเคยหายไปทั้งเมืองมาแล้ว

สึนามิที่เกิดขึ้นคราวนี้ ผมคิดว่ามันคงเคยเกิดขึ้นมาแล้วในอดีต อาจจะไม่ยิ่งใหญ่และไม่ได้รับความเสียหายสมัยก่อนเปลือกโลกชายฝั่งตั้งแต่ระนอง – สตูลก็คงจะได้รับผลกระทบจากคลื่นมาแล้วแต่ไม่มีการจดบันทึกและไม่มีการทำหลักฐานไว้

เหตุการณ์ครั้งนี้เราจะกล่าวว่ากรมอุตุนิยมวิทยาไม่แจ้งเหตุก่อไม่ได้ สิ่งที่เกิดขึ้นมาจากใต้ผืนเปลือกโลกซึ่งเป็นหน้าที่ของนักธรณีวิทยาที่ต้องทำการสำรวจ และต้องเชื่อมต่อกันทั้งโลก ขณะนี้ไม่อยากให้คนไทยตื่นตระหนก อย่างญี่ปุ่นอยู่ในจุดเสี่ยงมากกว่าประเทศไทยมาก แต่เขามีการเตรียมการตั้งแต่การสร้างบ้านเรือน ที่อยู่อาศัยออกแบบเพื่อรองรับการเกิดแผ่นดินไหว

“คนที่อาศัยในบริเวณชายฝั่งตะวันตกจะต้องให้ความสำคัญในการออกแบบบ้านเรือหรือที่อยู่อาศัย เพราะชายฝั่งตะวันตกจะได้รับผลกระทบจากคลื่นที่เกิดจากแผ่นดินไหวใต้ทะเลอันดามันเสมอ”

“ประเทศไทยไม่สนใจธรรมชาติ ไม่เข้าใจธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นเด็ก ประถม มัธยม หรือในระดับมหาวิทยาลัย ตลอดถึงผู้คนทั่วไป เราไม่สอนเรื่องธรรมชาติ เราจึงไม่เข้าใจธรรมชาติบ้านเรา อย่างเรื่องลม ฟ้า อากาศ น้ำท่วม ฝนฟ้าคะนองแม้แต่เข้าสู่ภาวะแล้งเราก็ไม่สนใจ อยากทำอะไรก็ทำ ตัดต้นไม้ เผาป่า ในความเป็นจริงมันมีผลพวงถึงกัน ประเทศไทยไม่เคยนำธรรมชาติมาใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มที่และไม่เคยสังเกตว่าเมื่อเกิดภัยพิบัติขึ้น สิ่งต่างๆ จะต่อเนื่องและส่งผลถึงกัน อย่างเช่นท้องฟ้าในบางจังหวัดจะมีสีแดงตั้งแต่คืนวันที่ 25 ธ.ค.47 สัตว์ต่างๆ จะหนีหรือซุกซ่อนอยู่ในรู ริมหาดบางจังหวัดจะเงียบจนผิดสังเกต แต่เราก็ไม่เคยสังเกตเราเราไม่รู้จักและเข้าใจธรรมชาติ”