ความเหลื่อมล้ำระหว่างกองทุนหลักประกันสุขภาพ | ความเหลื่อมล้ำด้านสาธารณสุข (4)

TOPICS:

Posted By: Admin 23/08/2019

โดย พลเดช  ปิ่นประทีป สมาชิกวุฒิสภา

ทุกวันนี้ ด้วยพัฒนาการของระบบสาธารณสุขไทยในช่วง 4 ทศวรรษที่ผ่านมา บัดนี้ประชาชนคนไทยกว่าร้อยละ 99.9

ได้รับความคุ้มครองจากระบบหลักประกันสุขภาพแบบใดแบบหนึ่ง ได้แก่ 48.6 ล้านคนอยู่ในระบบกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.)  10.7 ล้านคน เป็นแรงงานที่อยู่ในระบบกองทุนประกันสังคม(สปส.) และ 5.5 ล้านคนเป็นข้าราชการและรัฐวิสาหกิจทั่วประเทศที่มีกรมบัญชีกลางดูแล

นอกจากนั้น ยังมีประชาชนอีกส่วนหนึ่ง ประมาณ 3.4 ล้านคน ที่แม้ว่าจะมีหลักประกันอยู่ในระบบใดระบบหนึ่งแล้ว ยังได้ซื้อประกันภัยกับบริษัทเอกชนเป็นตัวเสริมและเป็นทางเลือกเฉพาะบุคคลหรือเฉพาะกลุ่ม ดังรายละเอียดในตาราง

ตาราง  แสดงรายละเอียดระบบประกันสุขภาพของประเทศไทย ปี 2556 (ที่มา : สภาปฏิรูปแห่งชาติ 5 สิงหาคม 2558)

 ระบบสวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าระบบประกันสังคมระบบประกันสุขภาพของภาคเอกชน
1.ลักษณะพื้นฐานสวัสดิการสำหรับข้าราชการหรือครอบครัวราชการสิทธิขั้นพื้นฐานของประชาชนโดยการร่วมจ่าย ยกเว้นผู้ยากไร้ความมั่นคงด้านสังคมต่อลูกจ้างภาคเอกชนการประกันตนเอง
2.ผู้มีสิทธิข้าราชการและผู้อาศัยสิทธิของข้าราชการประชาชนที่ไม่ได้อยู่ในสิทธิของข้าราชการและประกันสังคมหน่วยงานเอกชนที่มีลูกจ้าง 1 คนขึ้นไปผู้ซื้อประกันภัยกับบริษัทประกันภัยภาคเอกชน
3.จำนวนผู้มีสิทธิ5.5 ล้านคน48.6 ล้านคน10.7 ล้านคน3.4 ล้านคน
4.แหล่งเงินหรือแหล่งรายได้งบประมาณของรัฐงบประมาณของรัฐสมทบจากรัฐ นายจ้างและลูกจ้างฝ่ายละเท่ากัน คือร้อยละ 1.5ของเงินเดือน โดยมีเพดานเงินเดือนสูงสุดที่ใช้คำนวณ 15,000 บาทผู้ซื้อประกันให้ตนเอง ประกันกลุ่ม หน่วยงานเอกชนซื้อให้พนักงาน
5.รูปแบบวิธีการจ่ายเงินให้แก่สถานพยาบาลกรณีผู้ป่วยนอก : จ่ายค่ารักษาพยาบาลตามจ่ายจริงกรณีผู้ป่วยใน : ตามรายโรคในอัตราที่กำหนด(กลุ่มวินิจฉัยโรคร่วม)เหมาจ่ายรายหัวสำหรับค่ารักษาพยาบาล จำกัดอัตราเบิกของผู้ป่วยตามรายโรค และจ่ายเพิ่มในกรณีโรคร้ายแรงเหมาจ่ายรายหัวรวมสำหรับบริการผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยใน และจ่ายเพิ่มกรณีภาระเสี่ยงและโรคร้ายแรงตามที่ระบุไว้ในกรมธรรม์
6.หน่วยงานรับผิดชอบกรมบัญชีกลางกระทรวงการคลังสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติสำนักงานประกันสังคม กระทรวงแรงงานบริษัทประกันภัยภาคเอกชน
7.การเข้าถึงยายาในบัญชียาหลัก และยานอกบัญชี ภายใต้กรอบการใช้ยาอย่างสมเหตุสมผลเฉพาะยาในบัญชียาหลักแห่งชาติยาในบัญชียาหลักแห่งชาติเป็นหลัก แต่ไม่จำกัดสิทธิการใช้ยานอกบัญชียาในบัญชียาหลักแห่งชาติและยานอกบัญชี ตามสิทธิในกรมธรรม์ประกันภัย

แต่อย่างไรก็ตาม เนื่องจากทั้งสามระบบหลักประกันสุขภาพของรัฐนี้ ต่างได้รับงบประมาณสนับสนุนจากรัฐไม่เท่ากัน จึงเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดความเหลื่อมล้ำในด้านคุณภาพการบริการสำหรับแต่ละกลุ่มประชากรตามมาด้วย กล่าวคือ สปสช.ได้รับงบประมาณเฉลี่ย  2,600 บาท/หัว  สปส.ได้รับงบสนับสนุน 3,000บาท/หัว ส่วนข้าราชการรัฐจ่ายให้เฉลี่ย 13,000 บาท/หัว

ในเมื่อประชาชนมาใช้บริการจากสถานพยาบาลในที่แห่งเดียวกัน แต่ต้องพบกับเงื่อนไขการใช้สิทธิจากบัตรหลักประกันของรัฐในระบบที่แตกต่างและนำไปสู่การได้รับบริการที่แตกต่าง ดังนั้นจึงมีเสียงเรียกร้องกดดันให้มีการปฏิรูปเพื่อลดปัญหาความเหลื่อมล้ำดังกล่าว ซึ่งเป็นเสียงที่ค่อนข้างดังมากเสียด้วย

นอกจากนั้น สถานการณ์และแนวโน้มภายในระบบสาธารณสุขของประเทศไทยในภาพรวมยังขาดเอกภาพการทำงาน ขาดการบูรณาการอย่างเป็นระบบและมีความเหลื่อมล้ำในการกระจายทรัพยากรดังที่กล่าวข้างต้น ขณะเดียวกันประชาชนก็ยังมีแนวโน้มที่จะป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อแต่เรื้อรัง (NCD) และการบาดเจ็บเพิ่มสูงขึ้น

ประชาชนยังมีความรอบรู้ด้านสุขภาพที่ไม่เพียงพอ ได้รับสิทธิประโยชน์จากหลักประกันสุขภาพที่แตกต่างกัน และประเทศมีแนวโน้มการเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องของรายจ่ายด้านหลักประกันสุขภาพทำให้มีความเสี่ยงที่จะกระทบต่อปัญหาการเงินการคลัง

 อย่างไรก็ตาม ปัญหาและสาเหตุของความเหลื่อมล้ำด้านสาธารณสุข มีลักษณะเชิงโครงสร้างและเชิงระบบที่มีความซับซ้อน ไม่สามารถวิเคราะห์แยกแยะปัจจัยสาเหตุออกมาแบบโดดๆ  ควรที่จะหยิบประเด็นสำคัญขึ้นมาวิเคราะห์เพื่อการคิดแบบเชื่อมโยง โดยเอาเป้าหมายการแก้ปัญหาความเหลื่อมล้ำเป็นใจกลาง

Credit Photo by https://www.nationweekend.com/content/columnist/28?news=481

SHARE TWEET PIN SHARE

Related Articles