ประวัติ ความเป็นมา
- สภาพลเมืองจังหวัดนครศรีธรรมราช โดยศูนย์พัฒนาการเมืองภาคพลเมือง เป็นส่วนหนึ่งของเครือข่ายภาคประชาสังคมจังหวัด ก่อนการจัดตั้งได้มีการสำรวจความสมัครใจของคนในพื้นที่ เพื่อสอบถามความต้องการในการจัดตั้งศูนย์ฯ โดยสถาบันพระปกเกล้า ได้มีการเชิญภาคประชาชนจากภาคส่วนต่าง ๆ มาพูดคุยกัน เมื่อมีความต้องการ จึงได้ดำเนินการจัดตั้งคณะกรรมการศูนย์พัฒนาการเมืองภาคพลเมืองขึ้น เพื่อขับเคลื่อนกิจกรรมต่าง ๆ
- ในระยะแรก ภารกิจ คือ การสำรวจปัญหาและความต้องการของคนในพื้นที่ รวมไปถึงการสำรวจเครือข่ายองค์กรภาคประชาชนในพื้นที่ ที่กำลังทำงานขับเคลื่อนอยู่ในจังหวัด ด้วยการจัดเวทีสาธารณะในพื้นที่ต่าง ๆ ของจังหวัด ซึ่งมีอยู่ 23 อำเภอ โดยแบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม เพื่อรับฟังปัญหาและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในประเด็นต่าง ๆ
เป้าหมายขององค์กร
- เป็นศูนย์กลางในการเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับประชาธิปไตย สร้างวัฒนธรรมประชาธิปไตย และการมีส่วนร่วมทางการเมืองให้แก่คนในพื้นที่ สร้างความเข้มแข็ง เป็นศูนย์กลางประสานความร่วมมือเครือข่ายต่าง ๆ ในการขับเคลื่อนกิจกรรมเพื่อแก้ไขปัญหา และพัฒนาพื้นที่ร่วมกัน
รูปแบบการมีส่วนร่วม
ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากสถาบันพระปกเกล้าสองแสนบาทต่อปีงบประมาณ เพื่อใช้ในการสนับสนุนการทำกิจกรรมที่มาจากความคิดของประชาชนในพื้นที่
รายชื่อเครือข่ายสภาพลเมืองจังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 50 องค์กร ได้แก่
- จังหวัดนครศรีธรรมราช
- องค์การบริหารส่วนจังหวัดนครศรีธรรมราช
- กร.มน.จังหวัดนครศรีธรรมราช
- สภาเกษตรกรจังหวัดนครศรีธรรมราช
- ศูนย์พัฒนาการเมืองภาคพลเมือง สถาบันพระปกเกล้า จังหวัดนครศรีธรรมราช
- กองทุนพัฒนาบทบาทสตรีจังหวัดนครศรีธรรมราช
- คณะกรรมการผู้ใช้พลังงานเขต 11
- คณะกรรมการธรรมาภิบาลจังหวัดนครศรีธรรมราช
- สมาคมธุรกิจท่องเที่ยวจังหวัดนครศรีธรรมราช
- ชมรมอนุรักษ์หนังตะลุงพันธุ์แท้จังหวัดนครศรีธรรมราช
- สมาคมชาวสวนยางจังหวัดนครศรีธรรมราช
- มูลนิธิเพื่อเด็กพิการ (โครงการฟื้นฟูและพัฒนาเด็กพิการโดยชุมชน)
- เครือข่ายยมนา (ยาง ผลไม้ นา)
- เครือข่ายอาสาพัฒนาชุมชน (ผู้นำอช.)จังหวัดนครศรีธรรมราช
- เครือข่ายสวัสดิการชุมชน จ.นครศรีธรรมราช
- เครือข่ายสภาองค์กรชุมชนตำบล จังหวัดนครศรีธรรมราช
- เครือข่าย YSF (Young Smart Farmer)
- เครือข่ายคลองสวยน้ำใส
- โรงเรียนพลเมืองท่าศาลา อ.ท่าศาลา
- โรงเรียนพลเมืองเขาน้อย อ.สิชล
- โรงเรียนพลเมืองปากน้ำฉวาง อ.ฉวาง
- โรงเรียบพลเมืองเขาแก้ว อ.ลานสกา
- ชมรมอาสาสมัครพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดนครศรีธรรมราช
- ชมรมผู้ปกครองบุคคลออทิสติกจังหวัดนครศรีธรรมราช
- ชมรมผู้ประกอบการท่องเที่ยวและมัคคุเทศก์ นครศรีธรรมราช
- ชมรมอนุรักษ์ธรรมชาติสิ่งแวดล้อมทุ่งโพธิ์
- ชมรมพลังงานทดแทนจังหวัดนครศรีธรรมราช
- เครือข่าวเหยี่ยวข่าวทีนิวส์จังหวัดนครศรีธรรมราช
- อาสาสมัครประชาสัมพันธ์ประจำหมู่บ้านและชุมชน (อป.มช.) จ.นครศรีธรรมราช
- กลุ่มสร้างบ้านให้ปูสร้างที่อยู่ให้ปลา (บ้านหน้าทับ)
- กลุ่มปลูกพืชผสมผสานไร้สารพิษ
- สมาคมอาสาสมัครสาธารณะสุขเพื่อสังคมจังหวัดนครศรีธรรมราช
- สมาคมคนกรีดยางและชาวสวนยางแห่งประเทศไทย
- สมาคมคนตาบอดจังหวัดนครศรีธรรมราช
- เครือข่ายเกษตรทางเลือก
- เครือข่ายท่องเที่ยวชุมชนจังหวัดนครศรีธรรมราช
- สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ จ.นครศรีธรราม
- เครือข่ายคณะกรรมการพัฒนาบทบาทสตรี
- เครือข่ายอาสาสมัครพิทักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง จ.นครศรีธรรมราช
- สมาคมสตรีมุสลิม(มุสลีมะห์)จังหวัดนครศรีธรรมราช
- ชมรมพิทักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งขนอม
- ศูนย์พึงได้โดยพลเมืองหญิงนครศรีธรรมราช
- กลุ่มอนุรักษ์ป่าพรุควนเคร็งนครศรีธรรมราช
- สมาคมท่องเที่ยวขนอม
- กกต.จังหวัดนครศรีธรรมราช
- เครือข่ายท่องเที่ยวชุมชนอำเภอลานสกา
- เครือข่ายท่องเที่ยวชุมชนอำเภอนบพิตำ
- เครื่องข่ายท่องเที่ยวชุมชนอำเภอเชียรใหญ่
- เครือข่ายท่องเที่ยวชุมชนอำเภอหัวไทร
- มูลนิธิธรรมรัศมีมณีรัตน์สาขาลานสกา นครศรีธรรมราช
กิจกรรมขององค์กร
ช่วงปีแรกๆ (พ.ศ. 2548-2549) เน้นการสร้างความรู้ความเข้าใจเพื่อสร้างพลเมืองให้เข้มแข็ง โดยจัดกิจกรรมค่ายเยาวชนฯ และ มีการนำประเด็นปัญหาในพื้นที่มาสร้างการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ คือ เรื่องการบริหารจัดการน้ำ
ช่วง พ.ศ. 2550 นอกเหนือจากการจัดเวทีเยาวชนที่ดำเนินการต่อเนื่องมาแล้ว ยังมีการจัดเวทีสาธารณะเพื่อรับฟังปัญหาและความต้องการของคนในพื้นที่อีกครั้งหนึ่งดังเช่นปี พ.ศ. 2548 ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้เกิดการพัฒนาเป็นวาระการพัฒนาของจังหวัด 10 วาระขึ้น และเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย ภาคีเครือข่ายจึงได้พัฒนาวาระทั้ง 10 เรื่องในรูปแบบของ “โมเดลการพัฒนา”
ในช่วงปี พ.ศ. 2550 ยังได้มีการจัดเวทีสาธารณะขึ้น 2 ครั้ง เพื่อจัดทำข้อเสนอประกอบการจัดทำร่างรัฐธรรมนูญ ฉบับปี 2550
ปี พ.ศ. 2551 ดำเนินการจัดค่ายเยาวชน 4 ครั้ง
ผลงานเด่น
การจัดทำ “แผนพัฒนาจังหวัดนครศรีธรรมราชฉบับเจ้าเมือง” หรือ แผนเจ้าเมือง ซึ่งหมายถึง แผนพัฒนาจังหวัดฉบับที่ประชาชนเป็นผู้ยกร่างขึ้น แผนนี้ได้บรรจุเรื่องต่าง ๆที่ภาคประชาชนต้องการ เพื่อเสนอให้ภาครัฐพิจารณาดำเนินการแก้ไขปัญหา หรือ ออกเป็นนโยบายสาธารณะ หรือ ผนวกรวมเข้าไปกับแผนพัฒนาจังหวัด เพื่อให้สนองความต้องการที่แท้จริงของประชาชน โดยทำต่อเนื่องมาแล้ว 10 ปี และจุดเด่นของแผนนี้ที่มีความแตกต่างจากข้อเสนอโครงการ หรือ แผนอื่นๆ คือ เป็นแผนที่จะช่วยบอกทิศทางความต้องการของคนในพื้นที่ มิใช่มุ่งของบประมาณมาดำเนินการ
การคัดเลือกประเด็นปัญหา ใช้กระบวนการหาฉันทามติ คือ การให้ความสำคัญกับ “เหตุผลและข้อมูล” และ เน้นการรับฟังซึ่งกันและกัน ก่อนที่จะลงมติกันเพื่อเลือกปัญหา ทำให้ได้ข้อสรุป ซึ่งในการพัฒนาแผนเจ้าเมืองนี้ ได้มีการจัดประชุมหลายครั้ง และประสบความสำเร็จในการจัดทำแผนพัฒนาฉบับเจ้าเมืองฉบับแรกในปี พ.ศ. 2553
ผลจากการสำรวจข้อมูลในช่วงแรก พบว่า ประชาชนในพื้นที่ยังขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับประชาธิปไตย และการมีส่วนร่วมทางการเมืองอย่างถูกต้อง รวมทั้ง ยังไม่ทราบบทบาทของตนเองในฐานะพลเมือง และ มีปัญหาในแง่ของการส่งเสริมการขับเคลื่อนกิจกรรมภาคพลเมืองในระดับท้องถิ่น
นพ.พลเดช ปิ่นประทีป / 24 ก.พ. 2564
