ภายหลังเสร็จศึกอภิปรายไม่ไว้วางใจ 11 รัฐมนตรี ท่านประธานชวน หลีกภัย ได้นัดหมายประชุมร่วมรัฐสภาเพื่อพิจารณาการแก้ไขเพิ่มเติม พรป.การเลือกตั้ง และ พรป.พรรคการเมือง ให้ทันฤดูกาลเลือกตั้งใหญ่ที่จะมาถึง
การแก้ไขเพิ่มเติมพระบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ 2 ฉบับ เป็นผลกระทบมาจากรัฐสภาได้แก้ไขรัฐธรรมนูญเพียง 3 มาตรา ได้แก่ ม.83, 84 และ 91 ในเรื่องที่เกี่ยวกับสัดส่วน ส.ส.ระบบเขต กับปาร์ตี้ลิสต์ เป็น 400 ต่อ 100 และเปลี่ยนระบบบัตรเลือกตั้งจาก 1 ใบ เป็น 2 ใบ
พลเมืองผู้ตื่นรู้ควรจับตา เฝ้าระวังมิให้เกินธง (แก้เกินรัฐธรรมนูญ) และถอยหลังลงคลอง (ผิดเจตนารมณ์ของแผนปฏิรูปประเทศด้านการเมือง)
ในส่วนของ พรป.การเลือกตั้ง มีประเด็นแก้ไขเพิ่มเติม รวมทั้งสิ้น 21 ประเด็น
ได้แก่
- เรื่องกติกาการเลือก ส.ส.แบบเขต 400 คน เลือก ส.ส. แบบบัญชีรายชื่อ100 คน, เรื่องการกำหนดวันและสถานที่, เรื่องการตั้งกรรมการประจำหน่วย 9 คน.
- เรื่องวิธีการคำนวณ ส.ส.พึงมี เพื่อแบ่งเขตเลือกตั้ง, เรื่องระบบการออกเสียง หน่วยเลือกตั้งและที่เลือกตั้ง, เรื่องการจัดทำและประกาศบัญชีรายชื่อผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง.
- เรื่องสิทธิการสมัครรับเลือกตั้ง, เรื่องเกี่ยวกับผู้สมัครแบบบัญชีรายชื่อ, เรื่องการใช้เลขประจำตัวผู้สมัครให้เป็นอันเดียวกันทั้งสองระบบ ซึ่งเรื่องเหล่านี้คงจะมีการอภิปรายโต้เถียงกันมาก เพราะทำให้เกิดข้อได้เปรียบเสียเปรียบกัน
- เรื่องเพดานค่าใช้จ่ายในการหาเสียง, เรื่องข้อห้ามเพิ่มเติม 4 อย่าง, เรื่องการเปลี่ยนระบบบัตรเลือกตั้ง, เรื่องวิธีพับบัตร การหย่อนบัตร, เรื่องวิธีการการนับคะแนน ส.ส.เขต, เรื่องการจัดการกรณีจำนวนบัตรกับคะแนนไม่ตรงกัน หรือ “บัตรเขย่ง”
- เรื่องวิธีการคำนวณคะแนนปาร์ตี้ลิสต์ คณะกรรมาธิการวิสามัญฯเสียงข้างมากให้ใช้ 100 หาร ส่วนเสียงข้างน้อยต้องการให้หารด้วย 500 ซึ่งพรรคใหญ่บางพรรคต้องการกินรวบ ฝ่ายพรรคกลาง พรรคเล็ก พรรคจิ๋วต้องสู้เพื่อความอยู่รอด
- เรื่องการประกาศผล ส.ส.บัญชีรายชื่อ, เรื่องการประกาศราชกิจจานุเบกษา, เรื่องกรณีการเลือกตั้งทุจริต การยกเลิกผล การเลือกตั้งใหม่ การระงับสิทธิ์, เรื่องสิทธิในการยื่นคัดค้าน, และเรื่องกำหนดตัวผู้เสียหายคดีเลือกตั้ง ใครจะเป็นผู้ฟ้องร้อง.
ส่วน พรป.พรรคการเมือง นั้นมีประเด็นแก้ไขเพิ่มเติม รวม 11 ประเด็น
ได้แก่
- ตอกย้ำหลักการให้พรรคการเมืองเป็นอิสระ ไม่ถูกครอบงำ ปรับลดค่าสมาชิกพรรค 20 บาท/ปี 200 บาทตลอดชีพ, อายุ สัญชาติ และคุณสมบัติสมาชิกพรรค ไม่เคยต้องคำพิพากษาจำคุก เว้นแต่รอลงอาญา ไม่เคยจำคุก 5 ฐานความผิด และไม่เป็นสมาชิกพรรคการเมืองอื่น.
- ให้ตั้งตัวแทนพรรคประจำจังหวัดได้, พรรคเป็นผู้กำหนดว่าสาขาหรือตัวแทนพรรคหน่วยใด จะเป็นผู้ดำเนินการสรรหาผู้สมัครในจังหวัดนั้น.
- ต้องการเปลี่ยนระบบเลือกตั้งขั้นต้น ตัดอำนาจโหวตของสมาชิกพรรค ดึงการตัดสินใจมาอยู่ที่ผู้บริหารพรรคตามเดิม ที่ประชุมสมาชิกสาขาหรือตัวแทนจังหวัด แค่แสดงความคิดเห็นขั้นต้น อำนาจตัดสินใจอยู่ที่คณะกรรมการสรรหาและคณะกรรมการบริหารพรรค.
- ยกเลิกข้อห้ามการดำเนินการสรรหา (ม.53), ห้ามบุคคลใดที่ไม่ได้เป็นสมาชิกเข้าแสดงความคิดเห็นในที่ประชุมสรรหาผู้สมัคร (ม.55), คงหลักการบทลงโทษการฝ่าฝืนข้อห้ามการสรรหาผู้สมัคร (ม.118) และ เพิ่มบทเฉพาะกาลช่วงเปลี่ยนผ่าน.
โดย ส.ว.พลเดช ปิ่นประทีป, 11 ส.ค. 2565
